BasicPhotography EP.9 : ช่องรับแสง ปริมาณแสงและความชัดลึก
จากตอนที่แล้วได้บอกว่า ความชัดของภาพส่วนหนึ่งถูกควบคุมด้วยช่องรับแสงที่ตัวเลนส์ ช่องรับแสงเกิดจากม่านช่องรับแสง(Diaphram) ซึ่งมีลักษณะเป็นกลีบโลหะหลายใบซ้อนกันเกิดเป็นช่องเปิดตรงกลางเรียกว่า ช่องรับแสง(Aperture) ช่องรับแสงทำหน้าที่ควบคุมปริมาณแสงโดยการหรี่ช่องรับแสงกว้างแคบ ซึ่งสัดส่วนขนาดของช่องเปิดเราเรียกว่า F-Number หรือ f/stop มีตัวเลขกำกับเพื่อระบุขนาดของช่องรับแสงเอาไว้
ตัวเลขค่าช่องรับแสงได้มาจากการคำนวนจากสูตร f/stop = ขนาดลำแสงที่ผ่านเข้าเลนส์ / ทางยาวโฟกัสของเลนส์
ขนาดช่องรับแสงจะระบุเป็นตัวเลขมาตรฐาน ไล่ตั้งแต่
1..1.4..2..2.8..4..5.6..8..11..16..22..32..45..64ตัวเลขแต่ละค่าจะห่างกัน 1.4 เท่า ปริมาณแสงต่างกัน 1 stop ตัวเลขมากให้แสงเข้าน้อย ส่วนตัวเลขน้อยให้แสงเข้ามาก ที่ f/2.8 ให้แสงเข้ามากกว่า f/4 อยู่ 2 เท่า หรือ 1 stop ส่วน f/8 ให้แสงเข้าน้อยกว่า f/5.6 อยู่ 2เท่าหรือ 1stop ด้วยเช่นกัน แสงที่เปลี่ยนไป 1 stopของช่องรับแสงจะทำให้ต้องเปลี่ยนความเร็วชัตเตอร์ไป 1 stop หรือต้องเปลี่ยนความไวแสงไป 1 stop ด้วยเช่นกัน เช่น วัดแสงได้ 1s f/8 iso 200 เมื่อเปลี่ยนเป็น f/11 ต้องเปลี่ยนความเร็วชัตเตอร์เป็น 2s หรือเปลี่ยนเป็น iso400
ช่องรับแสงนอกจากมีผลต่อปริมาณแสงแล้ว ยังมีผลต่อความคมชัด(Sharpness) และความชัดลึก(Depth of field) ของภาพด้วย
1. ผลของช่องรับแสงต่อคุณภาพเลนส์ ที่ช่องรับแสงกว้างเลนส์จะมีความคลาดต่างๆ สูง ขอบภาพมักจะไม่คมจัด มีสีเหลื่อม และมีแสงฟุ้งนิดๆ โดยเฉพาะรอยส่วนสว่างกับส่วนมืด เมื่อหรี่ช่องรับแสงลงเล็กน้อย คุณภาพโดยรวมจะดีขึ้น จนผ่านช่องรับแสงช่วงกลางไป คุณภาพโดยรวมจะลดลงเพราะการกระเจิงของแสง(Diffraction)
2. ช่องรับแสงมีผลต่อความชัดลึกของภาพ ความชัดลึกคือ ความชัดด้านหน้าและด้านหลังของจุดที่เราโฟกัส ในทางฟิสิกส์ จุดที่เราโฟกัสจะเป็นระนาบเดียวในภาพที่มีความคมชัด ด้านหน้าและหลังของระนาบนั้นภาพจะไม่ชัด ยิ่งห่างออกจากระนาบโฟกัสเท่าไรภาพยิ่งไม่ชัดขึ้นเท่านั้น แต่ที่ภาพชัดขึ้นได้เพราะว่า แสงที่ตัดลงระนาบความชัดเกิดเป็นวงกลมขนาดเล็กที่เรียกว่า Circle of confusion เมื่อไรที่วงกลมมีขนาดเล็กจนตาแยกไม่ออก เมื่อนั้นเราจะดูว่าภาพมีความคมชัด ไม่รู้ว่าเบลอ ช่องรับแสงกว้างจะให้ความชัดลึกน้อยกว่าช่องรับแสงแคบ ส่วนช่องรับแสงแคบให้ความชัดลึกมากกว่าช่องรับแสงกว้าง
ความชัดลึกของภาพขึ้นกับ
1.ระยะโฟกัส ยิ่งโฟกัสใกล้ ชัดลึกยิ่งน้อย
2.ทางยาวโฟกัสของเลนส์ ยิ่งทางยาวโฟกัสมากเท่าไร ความชัดลึกยิ่งเพิ่มขึ้นเท่านั้น
3.ขนาดช่องรับแสง ช่องรับแสงกว้างจะให้ภาพชัดตื้นมากกว่าช่องรับแสงแคบเสมอ
***การใช้งานความชัดลึกค่อนข้างซับซ้อน ผมแนะนำให้ดูรายละเอียดภาพจากวิดีโอจะเห็นภาพได้อย่างชัดเจน
Basic Photography EP.9 : ช่องรับแสง ปริมาณแสงและความชัดลึก
Reply With Quote
Bookmarks